Giáo dục có lẽ là một trong những lĩnh vực chịu tác động lớn nhất từ đại dịch Covid-19. Mô hình lớp học truyền thống không thể diễn ra do thực hiện các quy định giãn cách xã hội để góp phần ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh. Từ những ngày nghỉ học triền miên cho đến khi học sinh trở lại trường trong trạng thái bình thường mới, tất cả chúng ta có thể nhận thấy việc giảng dạy và học tập đã thay đổi nhiều đến thế nào.
Từ vạn sự khởi đầu nan
Lựa chọn nền tảng học tập trực tuyến, sắp xếp thời gian giảng dạy sao cho học sinh tham gia lớp được tốt nhất mới chỉ là những vấn đề nan giải đầu tiên của việc dạy học trực tuyến. Việc bài giảng điện tử phải thay thế toàn bộ vai trò của phấn bảng, của mô hình trực quan hay của những thí nghiệm thực hành cũng khiến những người làm giáo dục phải cân nhắc thật cẩn thận khi thực hiện từng trang bài giảng điện tử.
Thay cho phấn bảng, giáo viên tại trường Iris sử dụng hệ thống bảng tích hợp thông minh để truyền đạt kiến thức một cách tốt nhất. Đối với các thí nghiệm thực hành, các thầy cô sẽ tiến hành thí nghiệm mẫu, ghi hình video và hướng dẫn học sinh tìm hiểu về các thí nghiệm đó. Các bộ môn Vật lý, Hóa học và Sinh học có đặc thù cần các yếu tố trực quan, phần mềm Mozaik3D được các thầy cô của trường khai thác triệt để trong bài giảng, học sinh có thể quan sát các cấu trúc cơ thể sinh vật, cấu trúc phân tử trực tiếp, sống động. Hệ thống hỗ trợ giảng dạy như Padlet và Nearpod thường xuyên được sử dụng trong các hoạt động nghiên cứu bài mới, phát huy tính tích cực của học sinh. Các nội dung bài tập thảo luận nhóm, tìm hiểu bài trên lớp được các thầy cô linh hoạt thay thế bằng những worksheet đa phương tiện và trực tuyến của LiveWorksheet, ClassPoint giúp học sinh tự tin và độc lập hơn trong quá trình học tập.
Đặc biệt các lớp học trực tuyến đưa phương pháp dạy học tích cực “lớp học đảo ngược” phát huy hiệu quả một cách tối đa. Một bài giảng trên lớp sẽ bắt đầu bằng tài liệu tổng hợp mà giáo viên chuẩn bị cho học sinh tìm hiểu theo chủ đề trước khi tiết học bắt đầu. Ví dụ như trước khi tham gia bài học “Tế bào nhân thực” môn Sinh học 10, các em sẽ được nhận video 3D trực quan về tế bào nhân thực từ giáo viên, cùng với các chủ đề thảo luận tìm hiểu. Tiết học trực tuyến sẽ là buổi “hội thảo” để mỗi cá nhân trong lớp có cơ hội trình bày những vì các em đã tìm hiểu nghiên cứu được về chủ đề bài học. Không chỉ giới hạn các nội dung của sách giáo khoa và tài liệu tham khảo có liên quan, nội dung bài học còn được chính các em học sinh mở rộng thêm với những bài báo mới nhất của các tổ chức khoa học trên thế giới, nguồn thông tin hình ảnh các em thường dùng sẽ đến từ các trang tổng hợp nghiên cứu khoa học uy tín.
Và dạy học trực tuyến không phải chỉ có những khó khăn
Tăng thời gian sử dụng máy tính và các thiết bị điện tử dưới sự hướng dẫn của giáo viên, đồng nghĩa với việc học sinh tiếp cận nhanh và gần hơn đến kho dữ liệu khổng lồ trên mạng internet. Dưới sự hỗ trợ của các giáo viên, việc học sinh sử dụng Google Schoolar để tìm kiếm các bài viết học thuật đáng tin cậy đã trở nên phổ biến. Cách sử dụng internet an toàn và văn minh cũng là một vấn đề được các thầy cô chú trọng giúp đỡ học sinh, vừa áp dụng phục vụ việc học vừa áp dụng cho chính cuộc sống hàng ngày của các em. Học trực tuyến thực sự xóa mờ các ranh giới địa lý, giúp cả giáo viên và học sinh có thể tương tác trực tiếp với nguồn học liệu phong phú không giới hạn ngôn ngữ, quốc gia hay biên giới.
Ngoài ra, học sinh trong lớp sẽ được các thầy cô nhắc về các biện pháp thư giãn sau thời gian ngồi học dài, lưu ý giữ khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính, những biện pháp thư giãn cho mắt đảm bảo sức khỏe cho đôi mắt của các em. Sự phát triển sức khỏe tâm lý và thể chất của học sinh vẫn luôn là mối quan tâm hàng đầu của các thầy cô, song song với quá trình học tập kiến thức tại nhà trường.
Đối mặt với tình hình đại dịch và yêu cầu giãn cách, phần lớn các em học sinh chỉ được ở nhà, hạn chế các giao tiếp trực tiếp với bạn bè hoặc những người thân. Lúc này, các thầy cô lại chính là người trở thành cầu nối cho các con và các bạn. Sau giờ học chính khóa là những buổi tự học hoặc ôn tập, các thầy cô trở thành những người lắng nghe và chia sẻ cùng các con những lo lắng trong cuộc sống và học tập, định hướng giúp con các phương pháp học tập nhanh và hiệu quả.
Nhưng hơn hết, với thầy cô, việc các bạn học sinh tiếp thu bài giảng tốt, hiểu bài và yêu thích học tập chính là động lực lớn nhất để thầy cô cố gắng, nỗ lực hơn nữa xây dựng các bài giảng trực tuyến sinh động, hấp dẫn hơn./.
Cô giáo Nguyễn Thị Mai Linh – Giáo viên cấp THPT Trường Iris
