Phương pháp giáo dục STEM đã và đang trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Úc, New Zealand, Phần Lan… Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam cũng đã bắt đầu đưa giáo dục STEM vào chương trình phổ thông mới. Tại Trường Mầm non, Trường Tiểu học, THCS và THPT Iris (Iris School), STEM được triển khai từ năm 2019 và cho tới nay đã mang tới cho giáo viên và học sinh nhiều trải nghiệm hiệu quả.
Phương pháp giáo dục STEM là gì?
Theo cô Phạm Thị Thanh Bình – Phó Hiệu trưởng phụ trách cấp THCS Trường Iris cho biết: STEM là một phương pháp giáo dục dựa trên ý tưởng trang bị cho học sinh những kiến thức, kỹ năng liên quan đến các lĩnh vực: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học) theo cách tiếp cận liên môn. Từ đó, học sinh có thể áp dụng những kiến thức này để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.
Thay vì dạy bốn môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Thông qua phương pháp này giúp học sinh hình thành sớm các kỹ năng cần thiết của công dân toàn cầu thế kỷ 21: Kỹ năng tư duy khoa học, phản biện, sáng tạo, thuyết trình, làm việc nhóm và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Phương pháp giáo dục STEM được triển khai như thế nào tại Iris School?
Để phương pháp giáo dục STEM thu được hiệu quả tốt nhất, Iris School chú trọng đầu tư, phát triển cơ sở vật chất với các phòng học, phòng bộ môn, trang thiết bị dạy học tiên tiến, hiện đại cùng đội ngũ giáo viên giỏi chuyên môn, nhiệt huyết, năng động.
Theo đó, thay vì dạy học truyền thống từ bài đầu tiên đến bài cuối cùng, trong tất cả các môn học tại Iris School, giáo viên bộ môn xây dựng đề cương môn học, sắp xếp thành các chủ đề chủ điểm căn cứ theo mạch kiến thức. Việc liên kết các nội dung cùng chủ đề trong môn học cũng như liên kết nội dung giữa các môn học liên quan tạo nhiều thuận lợi cho công tác dạy và học. Điều này giúp bài học trở nên sinh động, thu hút với các em, tạo động lực để các em sáng tạo, tự tư duy đa chiều, biết cách áp dụng kiến thức của các môn học khác nhau để giải quyết một vấn đề.
Hiệu quả lớn nhất của phương pháp giáo dục STEM là gì?
Theo cô Phạm Thị Thanh Bình, giáo dục STEM đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Với phương pháp này, chúng ta sẽ bắt đầu từ những vấn đề có tính khoa học trong thực tiễn cần phải giải quyết. Sau đó học sinh sẽ tìm hiểu, đặt tên cho vấn đề, nghiên cứu và tìm ra cách giải quyết vấn đề bằng kiến thức đã được cung cấp. Từ đó kích thích sự tò mò, khả năng tư duy logic, tổng hợp và phản biện của học sinh. Với phương pháp này các em được cung cấp đầy đủ các kiến thức cơ bản ở các môn học khác nhau và áp dụng vào thực tiễn, học để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống chứ không đơn thuần là tiếp nhận kiến thức một cách thụ động.
Với phương pháp này, mỗi học sinh sẽ có vai trò như một nhà khoa học để tìm tòi, nghiên cứu và giải quyết các vấn đề thực tiễn. Từ đây, các em hiểu được rằng ở lứa tuổi nào cũng có thể nghiên cứu khoa học, không phải đợi đến khi vào đại học, làm nghiên cứu sinh hay phải ở tầm tuổi các Giáo sư, Tiến sĩ. Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, phù hợp với kiến thức và khả năng của bản thân. Đây cũng là một trong những cách khơi gợi niềm đam mê học tập trong mỗi học sinh, khiến các em học sinh yêu thích đến trường, chủ động, tự giác trong học tập.
Hơn nữa, thông qua các tiết học này, nhiều học sinh có cơ hội thể hiện ưu thế nổi bật về kiến thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ, toán học, khả năng sáng tạo, tư duy logic. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên trở thành người thiết kế hoạt động phù hợp với học sinh, có khả năng tích hợp, lồng ghép các kiến thức có liên quan để học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng, thực hành, tạo ra được những sản phẩm hữu ích.
Những thành tích các em học sinh Iris đạt được khi học tập bằng phương pháp giáo dục này?
Minh chứng cho thành quả đưa giáo dục STEM vào Iris School là thành công của các em trong Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2020-2021 cấp thành phố và cấp tỉnh.
Ngay phiên thảo luận để chọn ý tưởng phát triển thành dự án nghiên cứu khoa học, các em học sinh đã rất tích cực, chủ động tìm hiểu, chọn đề tài phù hợp với nhóm. Trong suốt thời gian triển khai các dự án này, các em học sinh đã thực hiện nhiều công việc từ nghiên cứu tài liệu, báo cáo tiến trình, thực hành thí nghiệm và tạo ra sản phẩm, thuyết trình…
Nhờ sự cố gắng, chăm chỉ của các em, cả ba dự án dự thi đều đạt kết quả tốt:
– Dự án “Bước đầu điều chế và đánh giá hiệu quả của Myopia Iris với việc cải thiện thị lực trên học sinh cấp THCS Trường Tiểu học, THCS, THPT Iris” của em Trần Khánh Dung và Trần Nam Giang giành giải Nhì cấp thành phố và giải Ba cấp tỉnh.
– Dự án “Thiết bị cảnh báo cháy không dùng dây dùng trong thí nghiệm và nhà bếp” của em Hoàng Minh Tuấn và Trần Minh Giang giành giải Nhì cấp thành phố và giải Ba cấp tỉnh.
– Dự án “Chế tạo kính thiên văn” của em Đỗ Hoàng Tùng Dương và Nguyễn Minh Hoàng giành giải Tư cấp thành phố và giải Tư cấp tỉnh.
Nói như vậy không có nghĩa là chỉ một số em tham gia nghiên cứu, làm các dự án khoa học mà đây là việc làm thường xuyên của tất cả các em học sinh tại các môn học, trong các tiết học STEM, báo cáo dự án. Mỗi học sinh có trí thông minh khác nhau nên thể hiện thế mạnh, khả năng tiếp cận vấn đề cũng khác nhau. Chính vì vậy, các dự án STEM cũng sẽ được đưa ra phù hợp với khả năng của từng em, từng nhóm học sinh, giúp các em phát huy, vận dụng tốt khả năng của bản thân, để niềm đam mê học tập của các em ngày càng được thắp sáng, bởi các em hiểu được giá trị của bản thân cũng như làm được những điều có ích, có giá trị trong học tập, trong cuộc sống.
“Sau thời gian được học tập theo phương pháp giáo dục STEM kết hợp cùng dạy học dự án, trải nghiệm cũng như đào tạo kỹ năng, học sinh Iris School đã thay đổi hoàn toàn ý thức về việc học, mục tiêu học tập, đam mê tìm tòi, tích cực nghiên cứu, vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề gặp phải trong cuộc sống hằng ngày. Từng em học sinh xác định được mục tiêu học tập và lập được kế hoạch học tập cho bản thân, khi hiểu và giải quyết được những vẫn đề này sẽ giúp cho cuộc sống của các em nhiều màu sắc và ý nghĩa hơn”, cô Thanh Bình cho biết thêm.
Trong năm học 2021-2022, Iris School sẽ tiếp tục triển khai phương pháp giáo dục STEM cũng như các phương pháp giáo dục tiên tiến khác với nhiều hình thức, dự án hấp dẫn để các em học sinh có thể tiếp thu kiến thức cũng như có nhiều trải nghiệm học tập thú vị và bổ ích.
